Biblioteka

Witajcie!

Od czasu do czasu pozwolę sobie podzielić się z Wami wiedzą, przemyśleniami i wrażeniami pozyskanymi dzięki moim wakacyjnym podróżom. Chcę w ten sposób podtrzymać w nas świadomość istnienia tzw. normalnej rzeczywistości, do której z całą pewnością powrócimy, żeby cieszyć się wolnością i wszelkimi dobrami. Dla mnie podróż, jakakolwiek jest: bliska czy daleka, zawsze ma charakter edukacyjny: człowiek przecież nie ustaje w uczeniu się świata! Dlatego zwiedzam, świadomie i subiektywnie wybierając motywy i tematy, które później prowadzą mnie przez miasta tętniące życiem i te historyczne, w których mówią kamienie...

W czasie ostatnich wakacji dużo podróżowałem po Polsce, min. tydzień spędziłem w Warszawie, która ma bardzo wiele do zaoferowania w kulturze i nie tylko.

Dziś chciałbym opowiedzieć Wam tylko o jednym, ale za to bardzo ważnym i zasługującym na Wasze zainteresowanie obiekcie, który warto w stolicy odwiedzić: Muzeum POLIN, poświęconym historii polskich Żydów.

Sama bryła budynku i jego architektoniczne otoczenie wiele mówią. Gmach przypomina monument i rzeczywiście jest swoistym pomnikiem upamiętniających nację, społeczność i kulturę, która przez wiele wieków współistniała i asymilowała się z narodem i kulturą polską. Jednocześnie nie robi wrażenia przytłaczającego, harmonijnie komponując się z zielenią i pomniejszymi instalacjami, dopełniającymi architektoniczne założenie.
Również wnętrze wywiera wrażenie monumentalności, nie przytłaczając jednakże odwiedzającego: forma nie niesie trudnych do przeżywania komunikatów.

Najważniejsza jest z pewnością treść, jaką przekazuje POLIN za pośrednictwem wystawy stałej i wystaw czasowych, które zmieniają się co parę tygodni/ miesięcy, zależnie od tematyki i kontekstu. Muzeum bowiem współpracuje z wieloma instytucjami nauki i kultury w Warszawie, Polsce i na świecie, uczestnicząc w różnych wydarzeniach naukowych, literackich i artystycznych w ramach realizacji wspólnych projektów, których nicią tematyczną są motywy żydowskie i polsko-żydowskie. POLIN okazuje się zatem czymś więcej niż muzeum: ośrodkiem dokumentacji, kultury, popularyzacji wiedzy, a przy tym wszystkim – integracji społecznej i ponadkulturowej. Wykonuje trudną do przecenienia pracę w świecie, w którym nadal pokutują złe stereotypy, nietolerancja dla innych religii, tradycji, języków.

A sama wystawa stała jest porywająca! W nowoczesny i bardzo komunikatywny sposób, za pomocą wielu środków wizualnych i multimedialnych, prowadzi zwiedzających poprzez wielowiekową historię Żydów polskich. Czyni to w sposób barwny i z rozmachem, sięgając do bezkresu dziejów i kultury Żydów u ich źródeł. Intencją jest tu z pewnością wyłożyć, objaśnić i uprzystępnić swoiste i wyróżniające cechy cywilizacji, religii, obyczajów i mentalności (stylu życia) narodu od jego początków, poprzez historię świata, do współczesności. Czuje się, że ta intencja jest tu szczególnie ważna, zwłaszcza wobec faktu, że we współczesnej rzeczywistości Polski tematyka żydowska, współudział dorobku tej kultury w budowaniu kultury polskiej, nie są wystarczająco mocno artykułowane. Narracyjna wystawa, z oczywistych względów, podkreśla doniosłość i konsekwencje exodusu Żydów z pradawnej ich siedziby oraz wymiar ich nowej egzystencji w diasporze. Pokazuje zatem zarysowujące się z czasem różnice pomiędzy społecznościami sefardyjskimi i aszkenazyjskimi, a przede wszystkim to, jak Żydzi na wygnaniu odnajdują się w różnych zakątkach świata, budując z mozołem, ale i wielkim sukcesem, swoje nowe życie w odmiennych, kulturowo obcych kontekstach, choćby środkowej Europy. Wystawa pozwala prześledzić wędrówkę narodu od starożytności do współczesności, zwieńczoną, po wielu trudach i nieszczęściach, uzyskaniem szansy na własną państwowość i własne miejsce na Ziemi – u źródeł, czyli w Izraelu.

Jak zaczarowany dałem się ponieść nurtowi opowieści o polskich Żydach: od jej początku w średniowieczu, kiedy pierwsi żydowscy osadnicy zaczęli napływać do naszych miast, rozwijając rzemiosło i usługi, wzmacniając znacznie handel, poprzez czasy nowożytne, kiedy – wciąż napływając – w Rzeczpospolitej, uchodzącej za enklawę tolerancji religijnej w ogarniętej niepokojami Europie, znajdowali azyl i doskonałe warunki do życia, dalej poprzez tzw. „oświecenie żydowskie” i proces asymilacji z wielokulturowym przecież społeczeństwem polskim, znaczący wiek XIX, epokę rozwoju kapitału i przemysłu, aż po trudny wiek XX i naszą współczesność.

Muszę powiedzieć, że nigdzie na świecie nie widziałem tak pięknej, treściwej, sugestywnej i przekonującej ekspozycji dokumentującej życie jakiegoś narodu, istniejącego czy historycznego. Nawet Yad Vashem w Jerozolimie, co prawda poświęcone jedynie upamiętnieniu holokaustu, ale bardzo ciekawe, prestiżowe i niezwykle ważne w dokumentowaniu światowych dziejów muzeum, nie zrobiło na mnie tak wielkiego wrażenia jak POLIN w Warszawie. Dlatego serdecznie Was zachęcam do odwiedzania tego miejsca pamięci żywej... Jestem pewien, że na tym skorzystacie, pogłębiając swoją wiedzę, zyskując wiele silnych, choć czasem trudnych wrażeń, rozwijając istotne własne refleksje nad meandrami polskiej, europejskiej, światowej historii, a przede wszystkim – nad mocą i cieniami ludzkiej duszy...

Póki co, dla przygotowania, poeksplorujcie zajmującą i bardzo atrakcyjną stronę Muzeum: https://polin.pl/pl?gclid=EAIaIQobChMIjt_Y5Obo7AIVQ9OyCh0CHgAlEAAYASAAEgJ-AfD_BwE

Znajdziecie tu bogactwo materiałów edukacyjnych, program organizowanych przez instytucję imprez.

Tu – wirtualny spacer po wystawie stałej, o której Wam opowiedziałem: http://wirtualnyspacer.polin.pl/

Dostęp do wystaw czasowych i ścieżek tematycznych, którymi można podążyć: https://polin.pl/pl/wystawy-0

Do tekstu dodaję parę własnych zdjęć z sierpnia tego roku.

Serdeczności!
Romuald Kuźmitowicz