Co mówią tuzy poprawnej polszczyzny? (o kulturze języka)
- 28.05.2020 10:17
Moi Drodzy!
Język jest tworem plastycznym – zmienia się, doganiając rzeczywistość. Zawsze musi jej sprostać: nazwać nowe zjawiska i przedmioty, nieznane dotąd stany myśli i uczuć, określić „nowy świat” człowieka w sposób obiektywny i – jak najbardziej – subiektywny. Języka (ojczystego) uczymy się przez całe życie, on zmienia się wraz z nami, stanowiąc jeden z wymiarów naszej istoty, osobowości. Z pewnością sami obserwujecie u siebie ten proces, przecież wraz z dojrzewaniem, edukacją poszerzacie nie tylko swój słownik bierny i czynny, przyswajacie frazeologię, ale kształcicie, czasem bezwiednie, swoje kompetencje w każdym obszarze znajomości języka, wzbogacając i uszlachetniając styl swoich wypowiedzi. Służy to jak najlepszej komunikacji ze światem zewnętrznym, ale i samym sobą.Język dynamicznie się rozwija, przychodzą kolejne mody językowe, a my – chyba się z tym zgodzicie – niezmiennie podziwiamy tych, którzy najlepiej i najpiękniej mówią i piszą, osiągnąwszy biegłość w skomplikowanej materii języka. Pożądając dla siebie podobnej maestrii, oglądamy się na autorytety, jak w każdej dziedzinie życia. Na szczęście takie są – i to całkiem blisko. To osoby, które wobec powszechnej opinii o obniżeniu się standardów w języku publicznym, stoją na straży kultury języka, czyli po prostu wspierają nas na trudnej drodze uczenia się pięknego, starannego i stosownego do okoliczności wysławiania się. W Polsce takich mistrzów nie brakuje, dziś chciałbym przywołać kilku z nich, najbardziej uznanych.
Profesora Jana Miodka przedstawiać Wam nie muszę, od dziesięcioleci jest jednym z najwyższych autorytetów w dziedzinie kultury języka w naszym kraju. Charyzmatyczny, bezpośredni, za pomocą wszystkich współczesnych mediów – w przykładnie czytelny i jednoznaczny sposób – daje wykładnię norm i zasad języka w praktycznym, codziennym użyciu. Oczywiście, chętnie wraca też do historii języka, wywodząc z niej etymologię nowych, współczesnych form albo dawnych, przechowywanych w dialektach czy odmianach środowiskowych polszczyzny.
Profesora Miodka spotkacie min. na YT. W tym materiale odnosi się do języka młodzieży: https://www.youtube.com/watch?v=e3zmXGcMTTs
Tu znajdziecie ciekawy wykład Profesora „Polszczyzna różnych pokoleń”:
http://www.rjp.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=1353&Itemid=50
A tu - uproszczoną bibliografię Jego prac popularyzujących wiedzę o języku polskim:
https://www.tmjp.pl/prof-jan-miodek
Sława Profesora Jana Miodka jest tak wielka, że ma we Wrocławiu własnego krasnala.
Innym tuzem językoznawczym jest u nas Profesor Jerzy Bralczyk, którego znacie równie dobrze, również z Festiwalu Czytania „Odkrywcy Wyobraźni”, na którym bywa ze swoimi wykładami. Obaj panowie są wspaniałymi gawędziarzami i imponującymi mówcami, od których możemy się uczyć, również pełnego wdzięku poczucia humoru.Waszej uwadze polecam wykład Profesora o języku publicznym:
https://www.youtube.com/watch?v=hNchPlNlvF0
Ponadto polecam stronę Profesora Bralczyka, na której znajdziecie rekomendowane przez Niego własne publikacje: http://bralczyk.com/dzialalnosc-wydawnicza/
W tym gronie nie brakuje też kobiet. Najbliższym nam przykładem jest Pani Profesor Ewa Kołodziejek, językoznawczyni z Uniwersytetu Szczecińskiego, pod okiem której kształciło się wielu polonistów. Znacie Ją pewnie z regionalnej telewizji, radia i felietonów poświęconych poprawności językowej w szczecińskiej prasie („Kurier Szczeciński”).
Na swojej stronie Profesor daje porady językowe, odpowiadając na wątpliwości pytających (instytucji, osób publicznych i prywatnych): https://www.ewakolodziejek.pl/
Zachęcam Was do poczytania felietonów Profesor Kołodziejek na stronie: https://24kurier.pl/blogi/ewa-kolodziejek/
Znajdziecie tu być może odpowiedzi na własne wątpliwości.
Instytucjonalnym autorytetem – może nawet wyrocznią – w kwestii poprawności języka jest Rada Języka Polskiego. To taka „rada starszych”, która sankcjonuje lub odrzuca zmiany, modyfikacje w polszczyźnie. Na jej stronie znajdziecie porady i opinie w materii norm i zasad:
http://www.rjp.pan.pl/index.php?option=com_content&view=categories&id=98&Itemid=58
Jak coraz lepiej władać językiem? Jak coraz lepiej mówić i pisać? Przede wszystkim jak najwięcej czytać, komunikując się z dobrą literaturą, publicystyką, wypowiedziami naukowymi – chłonąć najlepsze wzorce językowe. To podkreślają wszyscy specjaliści od kultury języka. Oczywiście, korzystać ze szlachetnych przykładów tych, którzy znają język polski lepiej od nas: ludzi pióra i językoznawców. Ci częstokroć są interesującymi osobowościami, nie tylko nauki, ale po prostu naszego życia publicznego.
Zachęcam Was do kontaktu z nimi.
Pozdrawiam!
Romuald Kuźmitowicz
- Wróć do listy artykułów
Ostatnie artykuły