Biblioteka

Drodzy Uczniowie!

Uchwałą Sejmu RP literackim patronem roku 2020 jest Leopold Tyrmand, znakomity, niegdyś poczytny, dziś wymagający przypomnienia literat polski popularny w drugiej połowie XX wieku. W tym roku przypada 100. rocznica urodzin i 35. rocznica śmierci wybitnego pisarza, dziennikarza i publicysty.

„Leopold Tyrmand, autor kultowej powieści Zły i bezkompromisowego Dziennika 1954 był jednym z najbardziej oryginalnych prozaików polskich drugiej połowy XX wieku. W najtrudniejszych czasach zachował wymagającą odwagi niezależność intelektualną” - napisano w uchwale, którą przed głosowaniem odczytał marszałek Sejmu, Marek Kuchciński.

Przytoczono w niej słowa pisarza: „Nie pójdę na żadną służebność myśli, sumienia i egzystencji, nie poprawię sobie niczego w życiu za cenę tego, w co wierzę, co zdaje mi się słuszne i godne mej lojalności”. „Te słowa, notowane do szuflady w czarną stalinowską noc, można uznać za życiowe credo Pisarza. Zbigniew Herbert pisał: »Na jego postawie moralnej wzorowałem się i naprawdę nie wiem, czy przeżyłbym bez niego te ciemne czasy«” - podkreślono.

Jak zaznaczono, pisarstwo Tyrmanda i jego postawa stanowiły wyzwanie rzucone ideologom nowego ustroju. „Był on nie tylko bezlitosnym krytykiem komunizmu, lecz także arbitrem warszawskiej elegancji, znawcą i namiętnym propagatorem zakazanego w czasach stalinowskich jazzu. »Nikt, kto skłonny jest walczyć o godność własną i chce pozostać w zgodzie z własnym sumieniem, nie zgodzi się na to, żeby nazywać dzień nocą, ciemnotę kulturą, zbrodnię przyzwoitością, niewolę wolnością - na mocy dekretu komunistycznych władców« - pisał” - głosi uchwała.

W połowie lat 60. Tyrmand zdecydował się na emigrację. „Zza oceanu celnie i błyskotliwie analizował system, który zniewalał Europę Środkową i Wschodnią. W pamflecie Cywilizacja komunizmu uznał ten ustrój za najgorszą plagę, jaka spotkała ludzkość. W epoce kontrkultury i młodzieżowego buntu Tyrmand był ważnym głosem amerykańskiego konserwatyzmu. »Pozostawił miłośnikom wolności na całym świecie wspaniałe dziedzictwo« - napisał po Jego śmierci prezydent Ronald Reagan” - dodano w uchwale.

Więcej o niepokornym wobec systemu komunistycznego Pisarzu, jego barwnej osobowości i niebanalnym życiu przeczytacie tutaj:

https://culture.pl/pl/tworca/leopold-tyrmand

Tu z kolei znajdziecie jedną z recenzji jego najsłynniejszej powieści kryminalnej, „Złego”:

https://stacjaksiazka.pl/recenzje/zly-leopold-tyrmand_2/

Możecie też posłuchać audiobooka z tekstem znakomicie czytanym przez Adama Ferencego:

https://www.youtube.com/watch?v=LJ4aOrgLeEI

Przegląd dorobku Tyrmanda dostępnego na rynku książki znajdziecie na stronie:

https://www.znak.com.pl/autor/Leopold-Tyrmand

Serdecznie polecam zacząć od „Złego”, sami sprawdźcie, czy literatura ta broni się przed upływem czasu... Pozdrawiam Was!

Romuald Kuźmitowicz