Biblioteka

Wychowawcy klas, Nauczyciele!

Zachęcam do skorzystania z oferty lekcji bibliotecznych w Archiwum Państwowym w Szczecinie na godzinach wychowawczych lub lekcjach przedmiotowych.

 

Przedstawiam nową tematykę zajęć:

 

 

Czym jest archiwum?

 

• Znaczenie terminu „archiwum” w czasach historycznych i obecnie.
• Znaczenie, rola i zadania archiwów na przestrzeni wieków.
• Podstawowe pojęcia: zasób archiwalny, zespół archiwalny, jednostka archiwalna, inwentarz zespołu, udostępnianie akt, źródło archiwalne.
• Współczesne archiwa jako instytucje naukowe.
• Archiwa państwowe i ich zasoby w internetowym świecie.

 

Prowadzenie:        Iga Bańkowska

                   Bartosz Sitarz

 

 

Czym jest źródło historyczne?

 

• Rodzaje źródeł historycznych.
• Znaczenie źródeł historycznych dla poznania przeszłości.
• Metody pracy ze źródłem.
• Rola archiwum państwowego jako przechowawcy źródeł historycznych.

 

Prowadzenie:        dr Kamil Biały

 

 

 

 

 

Archiwum trzech państw

 

• Dzieje i zasób Archiwum Państwowego w Szczecinie.
• Powstanie nowożytnych archiwów w Prusach.
• Od Archiwum Książęcego do Archiwum Państwowego w Szczecinie.
• Budynek Archiwum Państwowego w Szczecinie jako przykład budownictwa archiwalnego początków XX wieku.
• Archiwalia pomorskie i ich charakterystyka.
• Lata przełomu – losy archiwum Państwowego w Szczecinie w dobie drugiej wojny światowej.
• Polskie dzieje Archiwum Państwowego w Szczecinie.
• Współczesne wyzwania dla archiwów.
• Prezentacja najcenniejszych zbiorów archiwalnych opatrzona komentarzem historycznym, a także kartografików, zbiorów specjalnych, pieczęci obrazujących kolejne etapy dziejów Pomorza Zachodniego.

 

Prowadzenie:        dr hab. Paweł Gut

 

 

 

Na tropach przodków. Dzieje mojej rodziny, czyli genealogia dla początkujących

 

• Wprowadzenie do genealogii.
• Historia rodziny zaczyna się w domu, czyli jak zacząć poszukiwania.
• Źródła do badań genealogicznych, czyli gdzie szukać?
• Co można znaleźć w archiwach państwowych?
• Genealogiczne bazy danych.
• Instytucje i towarzystwa genealogiczne.
• Archiwa rodzinne – jak je stworzyć i o nie dbać?
• „Archiwa Rodzinne Niepodległej” – materiały z kolekcji prywatnych z zasobu APSz.
• Jak stworzyć drzewo genealogiczne.

 

Prowadzenie:        Bartosz Sitarz

                   dr hab. Paweł Gut

 

 

Stare druki z zasobu biblioteki Archiwum Państwowego w Szczecinie jako rzeczowa dokumentacja europejskiego drukarstwa

 

• Od rękopisu do książki drukowanej.
• Pojęcie starego druku i inkunabułu.
• Wynalazek druku i jego znaczenie.
• Pierwsi europejscy  drukarze. Rozwój drukarstwa w Polsce i na Pomorzu Zachodnim.
• Prezentacja wybranych zabytkowych egzemplarzy z zasobu biblioteki APSz.

 

Prowadzenie:        dr Janina Kosman

 

 

Szczecin i Pomorze Zachodnie w „starym kinie”

 

Archiwum Państwowe w Szczecinie posiada w swoim zasobie kilkanaście filmów dokumentalnych z lat 60. i 70. zapisanych oryginalnie na taśmie 16 mm. Projekcje filmów poprzedzone są wprowadzeniem historycznym, a także komentarzem w trakcie ich trwania. Proponujemy następujące filmy:

 

• „Szczecin – pierwsze dni” zrealizowany w latach 70. XX w., polski film dokumentalny, czarno-biały, j. pol., 37 min.; W filmie wykorzystano zdjęcia archiwalne Polskiej Kroniki Filmowej oraz zdjęcia z archiwum Towarzystwa Przyjaciół Szczecina na zlecenie Towarzystwa Przyjaciół Szczecina. Prezentuje pionierskie lata Szczecina, powojenne zniszczenia, odbudowę, manifestację patriotyczną „Trzymamy Straż nad Odrą”.
• „Szczecin. Barwy miasta” polski film dokumentalny, rok produkcji: 1979, barwny, brak ścieżki dźwiękowej, czas: 43 min. 05 sek. Film zrealizowano przy współpracy Towarzystwa Przyjaciół Szczecina. Produkcja Telewizja Polska. Na filmie zarejestrowano m.in.: zabytkową i nowoczesną zabudowę Szczecina, Liceum Plastyczne, Stocznię Szczecińską, Stocznię „Gryfia”, Zakłady Chemiczne „Police”, Hutę „Szczecin”, Papiernię „Skolwin”, drukarnię, port szczeciński, prasę szczecińską, fabrykę kabli, przetwórstwo rybne, Famabud, nowe osiedla mieszkaniowe, Akademię Rolniczą, Politechnikę Szczecińską, Wyższą Szkołę Morską, Zakłady Przemusłu Odzieżowego Dana, produkcję Pepsi-Coli, budowę Trasy Zamkowej.
• „Nasz Szczecin” rok produkcji: ok. 1969, polski film dokumentalny, j. polski, barwny, czas: 21 min. 20 sek. Film zrealizowany na zlecenie Towarzystwa Przyjaciół Szczecina przez Wytwórnię Filmów Sportowych i Turystycznych „Sportfilm”. Prezentuje pionierski okres, przemysł, gospodarkę, szkolnictwo wyższe, budownictwo, sport.
• „Etiuda szczecińska” rok produkcji: 1971, j. polski, film barwny, czas: 26 min. Produkcja Oddział Miejski PTTK, Wojewódzki Dom Kultury, WKKFiT, Szczecin 1971 r. Film promujący region zachodniopomorski, jego historię, zabytki, osiągnięcia. Przedstawiający Szczecin i Pomorze Zachodnie jako teren, na którym tradycja splata się ze współczesnością, stwarzając liczne możliwości aktywnego i konstruktywnego spędzania czasu. W filmie pokazano m.in. Siekierki; Cedynię; zbiory Muzeum Narodowego w Szczecinie; ruiny i odbudowę Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie; Zamek jako instytucję kultury: wystawy, przedstawienia teatralne – Teatr Krypta, koncerty, Restauracja Zamkowa i Winiarnia; ujeżdżalnię książęcą; kościół pw. św.św. Piotra i Pawła; ulice Szczecina; ruiny kościoła pw. św. Jakuba; Wały Chrobrego; Szczecin jako miasto parków; Rusałkę; mecz MKS „Pogoń”; Juwenalia w Klubie „Kontrasty”; przysięgę studentów Wyższej Szkoły Morskiej w Szczecinie na Wałach Chrobrego; wodowanie statku Glyntawe; wycieczkę po porcie szczecińskim statkiem należącym do białej floty; przystań w Trzebieży; rybaków przy pracy na Zalewie Szczecińskim; zabytki Stargardu Szczec.; Zamek w Płotach – siedzibę oddziału Archiwum Państwowego w Szczecinie; Katedrę w Kamieniu Pomorskim; Babigoszcz; Międzyzdroje i Świnoujście.

 

Prowadzenie:        Marek Lupa

Iga Bańkowska

 

 

Wielka wojna 1914–1918 po stu latach

 

• Okoliczności wybuchu pierwszej wojny światowej.
• Źródła pomorskie do pierwszej wojny światowej.
• Konsekwencje społeczno-polityczne pierwszej wojny światowej:
  • Gospodarka,
  • zmiany terytorialne (powstanie nowych państw),
  • zmiana obyczajowości.
• Wojna w kontekście odpowiedzialności moralnej.
• Nierozwiązane problemy – w kierunku drugiej wojny światowej.

 

Prowadzenie:        dr hab. Paweł Gut

 

 

Szczecin i Pomorze na przełomie epok – od III Rzeszy do Polski Ludowej

 

Część pierwsza – Pomorze w okresie drugiej wojny światowej

• Przemysł militarny regionu.
• Polityka wobec Żydów.
• Pracownicy przymusowi i system obozowy.
• Naloty alianckie na Szczecin i inne miasta.
• Walki o Pomorze Zachodnie w 1945 roku.

 

Część druga – Pomorze Zachodnie w Polsce

• Ustalenie granicy zachodniej.
• Tworzenie polskiej administracji.
• Perypetie z przejęciem Szczecina.
• Obecność wojsk radzieckich.

 

Prowadzenie:        Bartosz Sitarz

 

 

Nowoczesne oblicza archiwów państwowych i wyzwania współczesności

 

1. Współczesne metody udostępniania zasobu przez archiwa państwowe i możliwości poszukiwań źródłowych dla użytkowników (od tradycyjnych papierowych pomocy archiwalnych po bazy i systemy oraz kopie cyfrowe).

 

2. Podstawowe funkcje archiwów państwowych i ich współczesne wyzwania. Elektroniczne zarządzanie dokumentacją w urzędzie na przykładzie Archiwum Państwowego w Szczecinie – zarys problematyki.

 

 

Prowadzenie:        Joanna Glatz

 

 

Z kart historii gospodarki regionu

 

Akta szczecińskich przedsiębiorstw jako źródło do badań historii regionu w latach 1945–1991 na przykładzie wybranych zespołów archiwalnych z zasobu Archiwum Państwowego w Szczecinie

 

Prowadzenie:        Joanna Glatz

 

 

Dokumentacja placówek oświatowych

w Archiwum Państwowym w Szczecinie po 1945 roku

 

• Podstawowe pojęcia z zakresu archiwistyki: materiały archiwalne, dokumentacja niearchiwalna, akta typowe, akta specyficzne.
• Przykłady dokumentacji szkolnej i szkół w zbiorach Archiwum Państwowego w Szczecinie.

 

Prowadzenie:        Anna Kandybowicz

 

 

Powojenne osadnictwo na Pomorzu Zachodnim

Państwowy Urząd Repatriacyjny w dokumencie archiwalnym

 

• Cele i zadania Państwowego Urzędu Repatriacyjnego.
• Punkty etapowe PUR w Szczecinie.
• Przyjazd i osadnictwo ludności polskiej na Pomorzu Zachodnim.
• Repatriacja ludności niemieckiej.

 

Prowadzenie:        Anna Kandybowicz

 

 

Każde spotkanie tematyczne poprzedzą informacje ogólne o działalności instytucji Archiwum.

Można poprosić Archiwum o lekcję na inny wybrany temat.

Zgłoszenia, rezerwacje lekcji dla klas przyjmuje Romuald Kuźmitowicz.